Nevjerovatni proboji se dešavaju u oblasti regenerativne stomatologije.
Iako se ovo čini kao daleka budućnost, Ana Angelova Volponi, direktorica postdiplomskog programa regenerativne stomatologije na King's Collegeu u Londonu, eksperimentiše sa zubima uzgojenim u laboratoriji već skoro dvije decenije.
Davne 2013. godine, bila je dio tima koji je uspješno uzgojio zub iz ljudskih i mišjih ćelija. Ove godine je vodila studiju koja je nadogradila to dostignuće i donijela ključni proboj u razvoju materijala koji služi kao “okruženje” za rast zuba u laboratoriji, vjernije oponašajući uslove u ustima. Ovo je važan korak ka potpunoj zamjeni mišjih ćelija ljudskim ćelijama.
Ideja o zubima uzgojenim u laboratoriji datira još iz 1980-ih, ali zub koji su Volponi i njene kolege stvorili prije više od deset godina bio je prvi koji je koristio odrasle ljudske ćelije desni u kombinaciji sa ‘progenitorskim’ ćelijama zuba iz mišjeg embriona, prenosi CNN.
“Skelet” ključan za uspjeh
„To je gotovo kao tronožac“, rekla je o elementima potrebnim za rast zuba. “Dvije vrste ćelija rade zajedno kako bi formirale zub – u nekoj vrsti dijaloga – a zatim nam je potrebno okruženje u kojem se to događa”.
Ovo okruženje, koje naučnici nazivaju “skelet”, ključno je za uspjeh. U najnovijoj studiji, tim je koristio hidrogel – polimer sa visokim sadržajem vode – umjesto kolagena koji je korišten 2013. godine.
Iako mnogi izazovi ostaju, Volponi predviđa dva moguća scenarija za buduću upotrebu: “Ili ćemo zub uzgojiti do određene faze razvoja, a zatim ga umetnuti u alveolu, gdje se potpuno razvije i poveže s kosti i ligamentima; ili ćemo zub u potpunosti uzgojiti u laboratoriji, a zatim ga hirurški umetnuti. Prerano je reći koji će pristup biti izvodljiviji”.
Prednosti pravih zuba
Pravi, biološki zamjenski zub uzgojen iz vlastitih ćelija pacijenta imao bi mnoge prednosti u odnosu na današnje implantate. Tijelo bi ga prihvatilo bez upale ili odbacivanja, a osjećao bi se isto kao pravi zub – za razliku od implantata, kojima nedostaje osjećaj ili elastičnost jer su srasli s kosti.
Drugi timovi širom svijeta također primjenjuju drugačije pristupe. Na Univerzitetu u Osaki, Katsu Takahashi i njegove kolege razvijaju terapiju zasnovanu na antitijelima koja stimulira rast zuba kod ljudi s kongenitalnim nedostajućim zubima. Njihov lijek je već u fazi kliničkih ispitivanja na ljudima i mogao bi biti dostupan do kraja decenije.
“Naš cilj je otkriti molekularni nacrt za formiranje ljudskog zuba i rekreirati taj proces u laboratoriji”, rekla je. Ruohola-Baker je optimistična u pogledu vremenskog okvira: “Iako je klinička primjena još uvijek daleko, tempo razvoja u ovoj oblasti se ubrzava, predviđajući budućnost u kojoj će biološka popravka ili zamjena zuba biti realna mogućnost u narednoj deceniji”.
(Kliker.info-N1)
